Κάθε πόνος θέλει το αναλγητικό του...

της Τζούλης Αποστολάτου
Μην αναρωτιέστε γιατί δεν σας περνά ο πονοκέφαλος ή οι επίμονοι πόνοι στις αρθρώσεις, παρά τα παυσίπονα που πήρατε. Δεν είναι όλοι οι πόνοι ίδιοι, επομένως μπορεί να παίρνετε λάθος παυσίπονο ή λάθος δοσολογία ή υπερβολικές ποσότητες που σας κάνουν να νιώθετε χειρότερα. Γι’ αυτό,
ζητήσαμε από τους ειδικούς να μας υποδείξουν για κάθε περίπτωση τα πιο αποτελεσματικά παυσίπονα που πωλούνται χωρίς ιατρική συνταγή, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει γενικά να λαμβάνονται, ώστε και τον πόνο να ανακουφίζουν και να μην προκαλούν παρενέργειες.


Το «who is who» των παυσίπονων

Τα παυσίπονα που υπάρχουν συνήθως στο φαρμακείο κάθε σπιτιού είναι η παρακεταμόλη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, που έχουν περιφερική δράση, δηλαδή δρουν στο σημείο του πόνου.

1. Η παρακεταμόλη

Κυκλοφορεί με τις εμπορικές ονομασίες: Depon, Panadol, Apotel, Lonarid. Είναι και αντιπυρετικό, δεν πειράζει στο στομάχι, αλλά δεν διαθέτει αντιφλεγμονώδη δράση. Δρα μέσα σε μισή ώρα και ανακουφίζει από τον πόνο για 6-8 ώρες.

Προσοχή! Μην παίρνετε πάνω από 3 χάπια την ημέρα και για περισσότερο από 2 εβδομάδες. Στη Μεγάλη Βρετανία και τις ΗΠΑ η κατάχρηση παρακεταμόλης ενοχοποιείται για σοβαρά ηπατικά προβλήματα και θανάτους από οξεία ηπατική ανεπάρκεια.



2. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη

Έχουν παυσίπονη, αντιπυρετική και αντιφλεγμονώδη δράση. Στα λεγόμενα «παλιάς γενιάς» περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, το ακετοσαλικυλικό οξύ (Aspirin, Salospir), η ιβουπροφαίνη (Brufen, Advil, Nurofen),

η νιμεσουλίδη (Mesulid, Nimelide), το μεφαιναμικό οξύ (Ponstan). Δρουν σε μισή ώρα και ανακουφίζουν από τον πόνο για 6-8 ώρες. Επίσης, κυκλοφορούν αντιφλεγμονώδη «νέας γενιάς», οι λεγόμενες κοξίμπες, όπως π.χ. η σελεκοξίμπη (Celebrex), αλλά χορηγούνται μόνο με ιατρική συνταγή, επειδή συσχετίζονται με σοβαρά καρδιαγγειακά προβλήματα.

Προσοχή! Μην τα παίρνετε σε μεγάλες δόσεις ή για περισσότερο από 2 εβδομάδες, γιατί μπορεί να βλάψουν το στομάχι (να προκαλέσουν π.χ. γαστρίτιδα, έλκος, γαστρορραγία), το συκώτι, τα νεφρά και το αίμα.

Αναλγητικά... μακράς διάρκειας

Τα χάπια βραδείας αποδέσμευσης είναι κυρίως αντιφλεγμονώδη, όπως π.χ. ιβουπροφαίνη, δικλοφαινάκη (Voltaren), νιμεσουλίδη. Λαμβάνονται μία φορά την ημέρα. Η δραστική τους ουσία αποδεσμεύεται σταδιακά στον οργανισμό, με αποτέλεσμα η δράση τους να διατηρείται όλη την ημέρα. Συνήθως τα προτιμούν όσοι υποφέρουν από χρόνιο πόνο (π.χ. αρθρίτιδες) ή δεν θέλουν να παίρνουν πολλά χάπια την ημέρα.

Για πιο γρήγορη δράση

Εάν υποφέρετε από ημικρα­νία, πόνους περιόδου, αρθ­ραλ­­­γίες ή πόνους στη μέση, μπορείτε να χρησιμο­ποι­είτε υπόθετα αντί για χά­πια. Έχουν ταχύτερη δρά­ση, με αποτέλε­σμα να σας ανα­κου­­φί­ζουν σε λιγότερο χρό­νο. Ωστό­σο, θα πρέπει να τα χρησιμο­ποιείτε με φειδώ, γιατί μπορεί να ερεθίσουν το έντερο.

Ποιό παυσίπονο να πάρετε ανάλογα με τον πόνο

Για τον πονοκέφαλο

Ο κοινός πονοκέφαλος (κεφαλαλγία τύπου τάσης) μπορεί να σας πιάσει όταν είστε άυπνοι, κουρασμένοι, νηστικοί ή αγχωμένοι. Ο χαρακτηριστικός διάχυτος πόνος -που πιέζει το κεφάλι σαν σφιχτό κράνος ή εντοπίζεται μόνο στον αυχένα και μπορεί να συνοδεύεται από ζαλάδα, δυσκολίες στη συγκέντρωση και στον ύπνο- συνήθως υποχωρεί με ένα απλό παυσίπονο.

Ελαφρύς πόνος • Παρακεταμόλη 1-2 χάπια των 500 mg την ημέρα, για 1-2 ημέρες.

Μέτριος / έντονος πόνος • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη 1-2 χάπια ακετοσαλικυλικού οξέος, ιβουπροφαίνης, ναπροξένης, την ημέρα, για 1-2 ημέρες.

Συμβουλή Αν δεν περάσει ο πονοκέφαλος 3-4 ώρες μετά τη λήψη του παυσίπονου, μην παίρνετε μεγαλύτερες δόσεις. Διαφορετικά, ο πονοκέφαλός σας, αντί να υποχωρήσει, μπορεί να γίνει πιο έντονος (φαινόμενο υποτροπής).

Για την ημικρανία

Ο πόνος εντοπίζεται κατά κανόνα στη μία πλευρά του κεφαλιού, συχνά πίσω από το μάτι ή στον κρόταφο, είναι μέτριας ή μεγάλης έντασης και διαρκεί πάνω από 1 ημέρα. Συνοδεύεται από ναυτία, τάση προς εμετό, ηχοφοβία και φωτοφοβία. Όταν είναι πιο έντονος, μοιάζει με σφυγμό, επιδεινώνεται από το φως, τους ήχους και από οποιαδήποτε δραστηριότητα. Συχνά συνοδεύεται από αύρα, δηλαδή συμπτώματα όπως μούδιασμα στο ένα χέρι, στο ένα πόδι, στη μία πλευρά του προσώπου ή του σώματος, προβλήματα στην όραση.

Μέτριος πόνος Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει τη λήψη μεγαλύτερης αρχικής δόσης από τη συνιστώμενη, επειδή οι ημικρανίες επιβραδύνουν την απορρόφηση των τροφών και των φαρμάκων από το γαστρεντερικό σύστημα. Με αυτό τον τρόπο, θα συγκεντρωθεί γρηγορότερα η απαραίτητη ποσότητα δραστικής ουσίας στο αίμα σας, οπότε και θα ανακουφιστείτε αποτελεσματικότερα από τον πόνο.

• Παρακεταμόλη 2 χάπια των 500 mg ή 1 χάπι του 1 γρ. το πρωί και μετά 1-2 χάπια των 500 mg μέχρι το βράδυ, το πολύ για 1-2 ημέρες.

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη 2 χάπια ακετοσαλικυλικού οξέος, ιβουπροφαίνης, ναπροξένης (Naprosyn, Anaprox) το πρωί, και μετά 1-2 χάπια μέχρι το βράδυ, το πολύ για 1-2 ημέρες.

Τι άλλο πρέπει να ξέρετε • Αν ο πόνος είναι πολύ έντονος ή οι κρίσεις ημικρανίας είναι περισσότερες από τρεις το μήνα, ο γιατρός θα σας συστήσει ειδική αγωγή. • Για να μην επιδεινωθεί η κατάστασή σας, παίρνετε το παυσίπονο όταν εκδηλώνονται τα πρώτα συμπτώματα. • Αν έχετε ναυτία, μπορείτε να πάρετε, αφού πρώτα συμβουλευτείτε το γιατρό σας, ένα φάρμακο με δομπεριδόνη (Cilroton) ή μετοκλοπραμίδη (Primperan), που θα βοηθήσει και στην καλύτερη απορρόφηση των παυσίπονων.

Για τους πόνους περιόδου

Τις περισσότερες φορές δεν οφείλονται σε κάτι παθολογικό, όπως ενδομητρίωση ή ινομυώματα, ώστε να απαιτείται ειδική θεραπεία. Ταλαιπωρούν όμως πολλές γυναίκες, επειδή οι προσταγλανδίνες που εκκρίνονται στη μήτρα προκαλούν έντονες συσπάσεις. Εκτός από το παυσίπονο, βοηθούν η ξεκούραση, η υγιεινή διατροφή, η ήπια γυμναστική και ο καλός ύπνος.

Eλαφρύς / μέτριος πόνος • Παρακεταμόλη 1 χάπι των 500 mg μέχρι 3 φορές την ημέρα.

Έντονος πόνος • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη 1-3 χάπια ιβουπροφαίνης, μεφαιναμικού οξέος, δικλοφαινάκης (Voltaren) ή ναπρο­ξένης, την ημέρα.

Τι άλλο πρέπει να ξέρετε • Αν πονάτε έντονα σε κάθε περίοδo, μπορείτε να παίρνετε προληπτικά, 1 ημέρα πριν ξεκινήσει η περίοδός σας, παρακεταμόλη στη δοσολογία που αναφέρουμε. • Αν δεν σας «πιάνουν» τα αντιφλεγμονώδη, μπορείτε να παίρνετε ενδιάμεσα 1 χάπι παρακεταμόλης των 500 mg. • Μην παίρνετε ακετοσαλικυλικό οξύ, γιατί αυξάνει την απώλεια αίματος.

Για τον πονόδοντο

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να επισκεφτείτε τον οδοντίατρό σας, που θα διαγνώσει και θα αντιμετωπίσει την αιτία του πόνου.

Ελαφρύς πόνος • Παρακεταμόλη 1 χάπι των 500 mg κάθε 6 ώρες για όσο διάστημα πονάτε.

Μέτριος / έντονος πόνος • Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη 1 χάπι ακετοσαλικυλικού οξέος κάθε 6 ώρες ή 1 χάπι ιβουπροφαίνης κάθε 12 ώρες. Αν δεν υποχωρεί ο πόνος, μπορείτε να παίρνετε 500 mg παρακεταμόλης κάθε 6 ώρες.

Τι άλλο πρέπει να ξέρετε Μην καταφεύγετε σε γιατροσόφια (π.χ. μπουκώματα με ούζο), γιατί μπορεί να προκαλέσετε τοπικό χημικό έγκαυμα.

Για τις αρθραλγίες & τους πόνους στη μέση

Αν το παρακάνετε στις δουλειές ή στη γυμναστική και σας πονούν οι αρθρώσεις σας ή αντιμετωπίζετε χρόνιο πρόβλημα (οστεοαρθρίτιδα), τα κατάλληλα αναλγητικά θα σας ανακουφίσουν, αλλά για καλύτερο αποτέλεσμα φροντίστε να ξεκουράζεστε, και, αν το κρίνει απαραίτητο ο γιατρός σας, κάντε φυσικοθεραπεία ή ειδικές ασκήσεις. Οι πόνοι στη μέση οφείλονται συνήθως σε μυϊκό σπασμό (πιάσιμο) λόγω απότομης κίνησης ή κακής στάσης του σώματος και σπανιότερα σε άλλες αιτίες, όπως π.χ. η δισκοκήλη. Για το μέτριο πόνο, ο γιατρός μπορεί να σας δώσει και μυοχαλαρωτικό.

Eλαφρύς πόνος • Παρακεταμόλη 1 χάπι των 500 mg το πρωί και 1-2 χάπια μέχρι το βράδυ.

Μέτριος / έντονος πόνος • Παρακεταμόλη 2 χάπια των 500 mg ή 1 χάπι του 1 γρ. το πρωί και 1-2 χάπια των 500 mg μέχρι το βράδυ.

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη 1-3 χάπια δικλοφαινάκης, ιβουπροφαίνης, νιμεσουλίδης, ινδομεθακίνης (Fortathrin) ή κετοπροφαίνης (Farbovil), την ημέρα, το πολύ για 1 εβδομάδα.

Τι άλλο πρέπει να ξέρετε Δοκιμάστε αλοιφές, τζελ και σταγόνες με παυσίπονη-αντιφλεγμονώδη δράση. Επειδή δρουν τοπικά, προσφέρουν γρήγορη ανακούφιση και έχουν λιγότερες παρενέργειες.

Προσοχή!

Ο μόνος αρμόδιος για να σας υποδείξει ποιο παυσίπονο είναι κα­τάλ­ληλο για εσάς είναι ο γιατρός, με την προϋπόθεση ότι σας έχει πάρει ιστορικό και γνωρίζει τις ενδείξεις, τις αντενδεί­ξεις και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των παυσί­πο­νων. Αν για παράδειγμα έχετ­ε κάποιο έλκος (π.χ. έλκος στομάχου, ελκώδη κολίτιδα),

απα­γο­ρεύε­ται να παίρνετε αντιφλεγμονώδη, γιατί μπορεί να προκα­λέσουν αιμορραγία.


Παυσίπονα με... έξτρα δράση

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα αναλγητικά που: 1 • Περιέχουν μεγαλύτερη δόση δραστικής ουσίας από τη συνηθισμένη (π.χ. 1 γρ. παρακε­ταμόλης αντί για 500 mg). 2➔ Συνδυάζονται με καφεΐνη, όπως π.χ. η παρα­κεταμόλη, το ακετοσαλικυλικό οξύ, η ιβουπρο­φαίνη. 3 • Συνδυάζονται με άλλα παυσί­πονα (κοκτέιλ αναλγητικών), π.χ. παρακεταμόλη σε συνδυ­ασμό με ακετοσαλικυλικό οξύ και κα­φεΐνη. Οι γιατροί δεν προτείνουν τη λήψη τους στον οδηγό που διαβάζετε, γιατί, όπως επισημαίνουν, αν τα πάρετε σε μεγαλύτερες δόσεις από τις συνι­στώ­μενες, θα σας προκαλέσουν πιο έντονες παρενέργειες από τα απλά.
VITA.GR