Ο εφιάλτης της ραδιενέργειας Γνώριζαν τους κινδύνους από παλαιότερα τσουνάµι

Η Διεθνής Επιτροπή Ατοµικής Ενέργειας και ηTEPCO, η διαχειρίστρια εταιρεία του πυρηνικού εργοστασίουτης Φουκουσίµα, είχανγνώση των κινδύνων από προηγούµενο συµβάν µε το τσουνάµι της Ινδονησίας το οποίο απείλησε την ασφάλεια των πυρηνικών αντιδραστήρων του Μαντράς στο Καλπακάµ της Ινδίας το 2004. Ωστόσο, λόγω λανθασµένων εκτιµήσεων γιατο µέγιστούψος του τσουνάµι που θα µπορούσε χτυπήσει την περιοχή της Φουκουσίµα, οι αρµόδιοι δεν προχώρησαν στη λήψη επιπλέον µέτρων ασφαλείας, όπως για παράδειγµα να µεταφέρουν τις βοηθητικές γεννήτριεςγια τη λειτουργία του συστήµατος ψύξης σε µεγαλύτερα ύψη, ώστενα µην καταστραφούν από το κύµα.

«Το κόστος τού να µεταφέρουν τις γεννήτριες ντίζελαπό τα 6 µέτρα υψόµετρο, όπουβρίσκονταν, στα 15 µέτρα, δεν θα ήταν απαγορευτικό. Επίσης, δενβοήθησε το γεγονός ότι η εταιρεία έκανε τη µελέτη χωρίς εξωτερικούς συµβούλους και η εποπτεύουσα αρχή δεν χρησιµοποίησε πάνελ εξωτερικών κριτών για µία επιπλέον γνώµη»,λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) δρ Κώστας Συνολάκης, που θεωρείται ένας από τους κορυφαίους ειδικούς στα τσουνάµι παγκοσµίως. «Στην περίπτωση της Φουκουσίµα, οι υπεύθυνοι δεν είχαν εκτιµήσει το µέγεθος του µέγιστου δυνατού σεισµού στην περιοχή. Για να προχωρήσουν στον σχεδιασµό τουεργοστασίου βασίστηκαν µόνο σε στοιχεία από τα τελευταία 120 χρόνια. Ετσι, θεώρησαν ότι ο µέγιστος σεισµός θα ήταν µεγέθους 8,4-8,6 βαθµών. Αλλά, και για το µέγεθος του σεισµού που εκτίµησαν δεν έκαναν σοβαρή ανάλυσηγια να υπολογίσουν την αναρρίχηση του τσουνάµι στην ακτή. Σχεδόν κάθε δυο χρόνια γίνεται ένα τσουνάµι κάπου στον κόσµο που η αναρρίχησή του στην ακτή φτάνει στα 10 µ. ύψος, ακόµη και από σεισµούς 100 φορές µικρότερους από αυτόν της 11ης Μαρτίου. Σας θυµίζω ότι ο σεισµός µεγέθους 7,6 της Αµοργού του 1956 προξένησε τσουνάµι που αναρριχήθηκε στη ΝΔ Αµοργό πάνω από 22 µέτρα. Ο σεισµός 7,4 ρίχτερ στο νησί Ουνιµάκ στην Αλάσκατον 1946 κατέστρεψε έναν φάρο σε ύψος 18 µέτρων», επισηµαίνει ο δρ Συνολάκης. Εξηγεί δεπως όταν σχεδιάζονται εγκαταστάσεις όπου πρέπει να τηρούνται ύψιστα επίπεδα ασφαλείας και δεν υπάρχει απολύτως κανένα περιθώριολάθους, θα πρέπει να υπολογίζεται το χείριστο σενάριο καταστροφής που µπο

«Το κόστος τού να µεταφέρουν τις γεννήτριες ντίζελ από τα 6 µέτρα υψόµετρο, όπου βρίσκονταν, στα 15 µέτρα, δεν θα ήταν απαγορευτικό»

ρεί να συµβεί σε χρονικό διάστηµα 5.000 ετών και όχι 120, έστω και αν ο κύκλος λειτουργίαςτων εγκαταστάσεων είναι 30-50 χρόνια. «Ακόµη όµως και ανείχαν κάνει λάθος στις εκτιµήσεις καιεγκατέστησαν το εργοστάσιο σευψόµετρο περίπου 6 µέτρων από τη θάλασσα πριν από 40 χρόνια, η τελευταία µελέτη που συµπέρανε ότι οιεγκαταστάσεις είναι ασφαλείςαπό τσουνάµι έγινε το2009 και παρουσιάστηκε επίσηµα στις26 Νοεµβρίου του 2010. Ωστόσο ήταν γνωστό ότι το 869 µ.Χ. στηνίδια περιοχή είχε γίνει παρόµοιος σεισµόςµε αυτόν της 11ης Μαρτίου», συµπληρώνει. Τα Χριστούγεννα του 2004, όταν το φονικό τσουνάµιτης Ινδονησίας έφτασεστα παράλιατης Ινδίας, στο πυρηνικόεργοστάσιο του Μαντράς ήχησεσυναγερµός: ένα τσιµεντένιο τείχος για τηνπροφύλαξη του εργοστασίου από τα κύµατα παρασύρθηκεαρκετά µέτρα από την ορµή του τσουνάµι και τα νερά πληµµύρισαν το αντλιοστάσιο για την ψύξητων αντιδραστήρων. Οπως αναφέρθηκε σε δηµοσίευµα της εφηµερίδας «TheHindu» στις 28 ∆εκεµβρίου 2004, «όταν το τσουνάµι χτύπησε, υπήρξε άνοδος στη στάθµη της θάλασσας και της στάθµης στη δεξαµενή του αντλιοστασίου (το οποίοείναι ένα τεράστιο πηγάδι). Τα µηχανήµατα στην αίθουσα ελέγχου το “αισθάνθηκαν” και η λειτουργία του αντιδραστήρα αυτόµατα διακόπηκε». Σύµφωνα µε ειδικούς που παρακολουθούσαν από κοντά τις εξελίξεις µε τοτσουνάµι της Ινδονησίας, «η TEPCO γνώριζε για το ινδικό πυρηνικό εργοστάσιο, το ίδιο και η ∆ιεθνής Επιτροπή Ατοµικής Ενέργειας. Αρα, η πληµµύρα των εγκαταστάσεων στη Φουκουσίµα δεν θα έπρεπε να αντιµετωπίζεται ως κάτι ολότελα νέο»...

Στο ερώτηµα πώς µπορεί να γίνει ο υπολογισµός του µέγιστου ύψους τσουνάµι έτσι ώστε ναµη διατρέχουν κίνδυνο ευαίσθητες υποδοµές και εγκαταστάσεις όπως τα πυρηνικά εργοστάσια, ο δρ Συνολάκης επισηµαίνει ότι σε παγκόσµιο επίπεδο υπάρχουν µόνο δύο µοντέλα που έχουν περάσει όλατα στάδια των stress test. «Ενααπό αυτά, το µοντέλο ΜΟST που χρησιµοποιεί η αµερικάνικη Εθνική ∆ιοίκηση Ωκεανών και Ατµόσφαιρας (NOAA) για χάρτες επικινδυνότητας και το Κέντρο Προειδοποίησης του Ειρηνικού για προβλέψεις σε πραγµατικό χρόνο, βασίστηκε σε έρευνες εικοσαετίας και συνέχεια ελέγχεται µε κάθε καινούργιο τσουνάµι. Στην Ιαπωνία υπάρχουν καταπληκτικά µοντέλα, αλλά η TEPCO επέλεξε το δικό της», τονίζει ο πρόεδρος του ΕΛΚΕΘΕ.

5 χρόνια

οι χρησιµοποιηµένες ράβδοι καυσίµου πρέπει να παραµείνουν µέσα σε µια δεξαµενή µε νερό αφού αφαιρεθούν από τον αντιδραστήρα

Η µόλυνση του θαλάσσιου περιβάλλοντος
LE MONDE , ΤΗΣ GAELLE DUPONT

Η ΡΑ∆ΙΕΝΕΡΓΕΙΑ του ωκεανού στα ανοικτά της Φουκουσίµα αγγίζει ανησυχητικά επίπεδα. Το περασµένο Σάββατο, σε δείγµα νερού που ελήφθη σε απόσταση 300 µέτρων από την ακτή όπου βρίσκεται ο σταθµός το επίπεδο ήταν 1.850 φορές υψηλότερο από το φυσιολογικό, έναντι 1.250 φορών δύο ηµέρες νωρίτερα.

Τα ραδιενεργά στοιχεία προέρχονται τόσο από τις εκποµπές στην ατµόσφαιρα, οι οποίες ωθούνται από τους ανέµους προς ανατολάς και στη συνέχεια εναποτίθενται στο νερό, όσο και από τα άµεσα απορρίµµατα από τον σταθµό που είναι πολύ πιο µολυσµένα. «Τέσσερις χιλιάδες κυβικά µέτρα νερού χύθηκαν µόνο στον αντιδραστήρα 3 για να τον ψυχράνουν», υπενθυµίζει ο Σαρλ. «Με τέτοιες ποσότητες, ένα µέρος σίγουρα έφτασε στη θάλασσα». Οι σκόνες που εναποτέθηκαν γύρω από τον σταθµό µπορεί επίσης να παρασύρθηκαν στη θάλασσα από τις βροχές. Η ιαπωνική υπηρεσία πυρηνικής και βιοµηχανικής ασφάλειας υποστήριζε τη ∆ευτέρα ότι τα επίπεδα αυτά «δεν δηµιουργούν φόβους» για το θαλάσσιο περιβάλλον και για την υγεία αυτών που καταναλώνουν προϊόντα της θάλασσας και διευκρίνιζε ότι µειώνονταν αισθητά. Οµως, σύµφωνα µε τον Ντοµινίκ Μπουστ, υπεύθυνο στο Χερβούργο του εργαστηρίου ραδιοοικολογίας του IRSN, η αυξηµένη ραδιενέργεια «χρήζει της µεγαλύτερης προσοχής». «Είναι προφανές πως, αν πρέπει να αποφύγουµε κατά προτεραιότητα ένα τρόφιµο, αυτό είναι τα φύκια», τα οποία οι Ιάπωνες καταναλώνουν σεσηµαντικές ποσότητες. Τα υψηλά επίπεδα που επισηµάνθηκαν στα ανοικτά της Φουκουσίµα είναι επίσης πιθανό να προκαλέσουν τη µόλυνση ψαριών και µαλακίων πέραν του ορίου των 500 µπεκερέλ/κιλό που προβλέπεται στην Ιαπωνία. Κάτι τέτοιο θα ήταν τραγικό για τη χώρα αυτή όπου ηετήσια κατανάλωση ψαριών φτάνει τα 60 κιλά κατ’ άτοµο.


Θρίλερ µε τον αντιδραστήρα


«ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ υψίστου συναγερµού» βρίσκεται η ιαπωνική κυβέρνηση για να αντιµετωπίσει τα προβλήµατα που προέρχονται από τον πυρηνικό σταθµό της Φουκουσίµα, όπου οι περιπτώσεις διαρροής ραδιενέργειας πολλαπλασιάζονται. Παράλληλα εµπειρογνώµονες προειδοποιούν πως η Ιαπωνία µπορεί να έχει χάσει τη µάχη για τη διάσωση ενός από τους έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες του σταθµού, µε αποτέλεσµα να αυξάνονται οι φόβοι για ακόµη µεγαλύτερη έκλυση ραδιενέργειας. Ο Ρίτσαρντ Λέιχι, ο οποίος ήταν επικεφαλής της έρευνας για την ασφάλεια των αντιδραστήρων ζέοντος ύδατος στην General Electric όταν η εταιρεία εγκατέστησε τις µονάδες στη Φουκουσίµα, δήλωσε στη βρετανική εφηµερίδα «Γκάρντιαν» ότι οι εργάτες στον σταθµό φαίνεται πως «έχασαν τη µάχη» για τη σωτηρία του αντιδραστήρα, αν και δεν υπάρχει κίνδυνος για µια καταστροφή τύπου Τσερνόµπιλ. Σύµφωνα µε τον Λέιχι, το λειωµένο καύσιµο του αντιδραστήρα είναι πιθανό να έχει διαπεράσει το κέλυφος και να αντιδρά µε το τσιµέντο του βάθρου, απελευθερώνοντας ραδιενεργά αέρια – όµως το θαλασσινό νερό που έχουν ρίξει και συνεχίζουν να ρίχνουν οι εργάτες ψυχραίνει το λειωµένο καύσιµο και µειώνει την ποσότητα των ραδιενεργών αερίων που απελευθερώνονται. «∆εν θα είναι κάτι σαν το Τσερνόµπιλ, όπου υπήρξε µεγάλη φωτιά και έκρηξη ατµού, όµως δεν είναι καλό νέο για το περιβάλλον» τόνισε ο Λέιχι.

Το θρίλερ πουεξελίσσεται στον σταθµό αναδεικνύει τα προβλήµατα της ιαπωνικής πολιτικής για την πυρηνική ενέργεια. «∆εν ήµασταν επαρκώς προετοιµασµένοι» δήλωσε ο εκπρόσωπος της κυβέρνησης Γιουκίο Εντάνο. «Οταν η κρίση τελειώσει, πρέπει να εξετάσουµε προσεκτικά το ατύχηµα και να αναθεωρήσουµε τις προδιαγραφές ασφαλείας» πρόσθεσε. Πολλά είναι αυτά που θα πρέπει να επανεξεταστούν. Μετά τη νοσηλεία δύο εργατών που έπαθαν εγκαύµατα στα πόδια τους από µολυσµένο νερό επειδή οι µπότες που φορούσαν ήταν ακατάλληλες για τη δουλειά που έκαναν, νέο επεισόδιο σηµειώθηκε την Τρίτη. Τρεις εργάτες που προσπαθούσαν να συνδέσουν µια αντλία έξω από τον αντιδραστήρα 3 βράχηκαν µε ραδιενεργό νερό που ανέβλυσε από µια σωλήνα. NEA