Κόβουν και τα σούπερ-μάρκετ

Δεν πληρώνω - δεν πληρώ­νω, επειδή δεν θέλω; Ή, δεν πληρώνω, επειδή πολύ απλά δεν έχω να πληρώσω; Η πρωτόγνωρη κρίση μάς δείχνει ότι ο κοσμάκης δεν βάζει μαχαίρι μόνο στη διασκέδαση και τα αγαθά πολυτελεί­ας, αλλά ακόμη και στο σούπερ-μάρκετ. Κι αν οι δρόμοι μας φαίνονται ακόμη αρκετά γεμάτοι, η εικόνα είναι απατηλή. Οι αλήθεια είναι ότι τους τε­λευταίους μήνες οι Έλληνες έχουν κό­ψει δραστικά ακόμη και τα είδη πρώτη ανάγκης, ενώ προτιμούν να ψωνίζουν ό,τι είναι φθηνότερο ή βρίσκεται σε προσφορά.

Έτσι, οι περισσότεροι Έλληνες στρέ­φονται ολοένα και πιο πολύ στα ανώ­νυμα προϊόντα (αυτά που λέμε «ιδι­ωτικής ετικέτας», που τα ξέρει μόνο η μαμά τους δηλαδή) των αλυσίδων σούπερ-μάρκετ, αφού κάποια εξ αυ­τών πωλούνται έως και 60% φθηνότε­ρα από τα αντίστοιχα επώνυμα.
Για να πάρουμε τα πράγματα με τη σειρά: Στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων – δηλαδή στον πιο αμυντικό κλάδο (όπως ονομάζουν οι οικονομο­λόγοι αυτόν που αναμένεται να δεχτεί τις λιγότερες απώλειες) της αγοράς – η μείωση των πωλήσεων σε όγκο άγγι­ξε πέρυσι το 3% ενώ σε αξία η πτώση ξεπέρασε το 6%. Με βάση τις εκτιμή­σεις, για το 2011 η πτώση των πωλή­σεων σε όγκο θα ξεπεράσει το 7%, ενώ η κάμψη των πωλήσεων σε αξία δεν αποκλείεται να φτάσει και σε δι­ψήφια ποσοστά! Τι σημαίνει αυτό; Ότι τα σούπερ-μάρκετ, ή τα περισσότερα από αυτά, θα αντιμετωπίσουν χοντρή κρίση. Κρίση που ξεκίνησε πέρυσι με το δράμα της μικρομεσαίας αλυσίδας Ατλάντικ, αλλά και την απόφαση της φτηνής πολυεθνικής Aldi να μαζέψει τα μπογαλάκια της από την Ελλάδα. Κι αν δεν μπορούν να τα καταφέρουν οι φτηνοί, τι θα γίνει με τους άλλους;
Η μείωση της κατανάλωσης, σε συν­δυασμό με τη στροφή των καταναλω­τών στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, επιβεβαιώνει τόσο τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα ο γαλλικός πολυεθνικός όμιλος Carrefour (που έχει πληγεί μάλλον περισσότερο απ’ όλους) για την ελληνική αγορά όσο και τα στοιχεία από τις εταιρείες ερευνών και μετρήσεων.
Τι τρέχει με τα Carrefour
Σύμφωνα με τα στοιχεία των Γάλ­λων, τα μεγέθη της Carrefour – Μαρινόπουλος, τόσο του δ’ τριμήνου του 2010 όσο και ολόκληρης της χρήσης του 2010, αποτυπώνουν τη βαθιά ύφεση που βιώνει η ελληνική οικονο­μία και την πτώση της κατανάλωσης. Το τέταρτο τρίμηνο του 2010 οι πω­λήσεις της Carrefour - Μαρινόπουλος υποχώρησαν κατά 5,7% σε σχέση με το τρίτο, ενώ η μείωση ήταν ακόμη με­γαλύτερη (8,1%) σε σχέση με το αντί­στοιχο διάστημα του 2009 στα ίδια καταστήματα. Ανάλογη η εικόνα και σε επίπεδο έτους, με τις πωλήσεις να έχουν υποχωρήσει πέρυσι κατά 7,1% και στο σύνολο να έχουν καταγράψει κάμψη της τάξεως του 4,1%.
Αν θέλετε τα αποτελέσματα σε πραγματικούς αριθμούς, οι πωλήσεις του δ’ τριμήνου μειώθηκαν στα 699 εκατ. ευρώ ενώ στο σύνολο της περασμένης οικονομικής χρήσης υποχώ­ρησαν στα 2,719 δισ. ευρώ. Απίστευ­το, αλλά αληθινό.
Η κρίση των Carrefour πάντως δεί­χνει να είναι ευρύτερη. Σε ό,τι αφορά τη σύγκριση των μεγεθών μεταξύ των ίδιων καταστημάτων, το δ’ τρίμηνο του 2010 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2009 οι πωλήσεις της Ελλάδας ση­μείωσαν τη μεγαλύτερη υποχώρηση (κατά 8,1%) σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Συνολικά, όμως, για το 2010 η πτώση στην Ελλάδα (-4,1%) ήταν η τρίτη κα­τά σειρά, αφού προηγήθηκαν μεγα­λύτερες απώλειες στο Βέλγιο (-6,2%) και την Ιταλία (-5,5%).
Λιγότερα χρήματα

Την πτώση της ζήτησης επιβεβαι­ώνει και έρευνα του Παρατηρητηρί­ου Τιμών και Ανταγωνιστικότητας του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστι­τούτου (ΕΠΙ) του Πανεπιστημίου Μα­κεδονίας. Κατά την έρευνα, ποσοστό 46,6% δήλωσε ότι ξοδεύει λιγότερα χρήματα για την αγορά τροφίμων, ενώ το 61,9% έχει περιορίσει τις δαπάνες του για την αγορά ποτών. Κι ένα ποσο­στό 38,4% δήλωσε ότι έχει μειώσει τις δαπάνες του ακόμα και για προϊό­ντα οικιακής καθαριότητας. Το πλέον σοβαρό, όμως, είναι ότι ένα ποσοστό 63%, προκειμένου να καλύψει τις κα­θημερινές ανάγκες, δήλωσε ότι έχει αντικαταστήσει τα επώνυμα προϊόντα με προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας.
Μια άλλη έρευνα, της εταιρίας Focus-Bari, δείχνει ότι οι περικοπές των καταναλωτών οφείλονται σε πο­σοστό 59% στα οικονομικά προβλή­ματα  που  αντιμετωπίζουν.  Η  ίδια έρευνα της Focus-Bari το 2008 έδι­νε το αντίστοιχο ποσοστό στο 49%. Πέρυσι, το «μαχαίρι» σε τρόφιμα και ποτά έφτασε στο 34%, έναντι 21% το 2008, ενώ έφτασε στο 32% στα προ­ϊόντα σούπερ-μάρκετ, σε σχέση με 25% πριν από δύο χρόνια.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθη­κε σε Αθήνα - Θεσσαλονίκη, αποδει­κνύει παραστατικά το «μάζεμα» στις καταναλωτικές δαπάνες, καθώς το 75% απαντά πως προσέχει πολύ πε­ρισσότερο τις τιμές σήμερα, ενώ το 56% πως αγοράζει μόνο τα στοιχει­ώδη. Μάλιστα, το 77% δηλώνει πως ευχαρίστως θα επέλεγε ανάμεσα σε διάφορες μάρκες, προκειμένου να επιτύχει την καλύτερη δυνατή σχέση κόστους - οφέλους. Σ’ αυτό το σημείο υπεισέρχονται και τα προϊόντα ιδιωτι­κής ετικέτας, τα οποία το καταναλωτι­κό κοινό σε ποσοστό 58% τα αναγνω­ρίζει σήμερα σε πολύ περισσότερες κατηγορίες.
Η στροφή προς τα προϊόντα ιδιωτι­κής ετικέτας επιβεβαιώνεται και από τα αποτελέσματα που ανακοίνωσε ο βελγικός όμιλος Delhaize, ιδιοκτήτης των καταστημάτων ΑΒ Βασιλόπουλος. Όπως ανακοίνωσε ο όμιλος, τα προϊ­όντα ιδιωτικής ετικέτας της ΑΒ για το τρίτο τρίμηνο του 2010 έφεραν περί­που 17% των εσόδων, δηλαδή αύξηση σχεδόν 15% από το 2009.
Πάντως, σε αντίθεση με το σύνολο της αγοράς, η ΑΒ Βασιλόπουλος αποδείχθηκε ανθεκτική στο δύσκολο οι­κονομικό περιβάλλον Στη διάρκεια της περασμένης χρονιάς, ο κύκλος εργασιών της αλυσίδας ενισχύθηκε σε ποσοστό 6,3%, φτάνοντας τα 1,536 δισ. ευρώ, ενώ άνοδο της τάξεως του 5,5% κατέγραψαν οι πωλήσεις το τέ­ταρτο τρίμηνο, που έφτασαν στα 431 εκατ. ευρώ.
O βελγικός όμιλος ανέφερε ότι το μυστικό της αντοχής του βρίσκεται στην απόφασή του να «επενδύει στις τιμές», πολιτική που οδήγησε σε βελ­τίωση του μεριδίου αγοράς του. Οι Βέλγοι (με τον Έλληνα μάνατζερ) απο­φάσισαν μάλιστα μέσα στην κρίση να βάλουν άλλα 7 σημεία πώλησης στο δίκτυό τους, που αριθμεί πλέον 223 καταστήματα.
Τι κόβουμε - Τι θα κόψουμε σύντομα
Τη βαθιά κρίση που βιώνει ο οικογενειακός προϋπολογισμός του μέσου Έλληνα κατα­ναλωτή επιβεβαιώνει και παγκόσμια έρευ­να της Nielsen, σύμφωνα με την οποία ένας στους τέσσερις Έλληνες, ποσοστό 23%, δηλώνει πως δεν του μένουν καθόλου δια­θέσιμα χρήματα μετά την κάλυψη των βασι­κών του αναγκών. Από την εν λόγω έρευνα προκύπτει επίσης ότι στην Ελλάδα μπορεί να μη σημειώνεται περαιτέρω πτώση της Κατα­ναλωτικής Εμπιστοσύνης, όμως η χώρα μας παραμένει στις τελευταίες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης με μόλις 57 μονάδες, που αποτελεί και το ιστορικά χαμηλότερο ποσοστό της.

Χρέη
Η οικονομία, πάντως, αποτελεί τη μεγαλύτε­ρη ανησυχία των Ελλήνων, με ποσοστό που είναι το υψηλότερο στην Ευρώπη (40%). Ενώ οι αμέσως επόμενες ανησυχίες αφορούν την εργασιακή ασφάλεια (34%), την αύξηση των λογαριασμών των ΔΕΚΟ (21%) και τα χρέη που οφείλουν τα ελληνικά νοικοκυριά (18%). Όλα αυτά τα ζητήματα που προβληματίζουν τους Έλληνες καταναλωτές, ουσιαστικά σκι­αγραφούν το κλίμα ανασφάλειας στο οποίο βρίσκεται αυτή την περίοδο η χώρα μας. Επι­πλέον, στην Ελλάδα τα συνεχώς αυξανόμενα ποσοστά ανεργίας αντικαθρεφτίζονται στην ανασφάλεια των πολιτών για το εργασιακό τους μέλλον, καθώς μόλις ένας στους δέκα θεωρεί πως οι εργασιακές προοπτικές θα εί­ναι καλύτερες το 2011. Το ποσοστό αυτό εί­ναι το χαμηλότερο που έχει σημειωθεί ποτέ στην Ελλάδα σε μετρήσεις της Nielsen.
Οι τομείς που φαίνεται να πλήττονται πε­ρισσότερο στην Ελλάδα από την οικονομική κρίση είναι η διασκέδαση εκτός σπιτιού και η αγορά ρούχων, καθώς ένα συντριπτικό ποσοστό Ελλήνων δηλώνει πως θα περιο­ρίσει τα σχετικά του έξοδα (82% και 75% αντίστοιχα). Επιπλέον, ένα σημαντικό ποσο­στό εξακολουθεί να επιλέγει φθηνότερες καταναλωτικές μάρκες για να αντεπεξέλθει στην κρίση (58%), επηρεάζοντας πλέον σε βάθος τον κλάδο των εταιρειών και των λια­νεμπόρων. ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ