Πότε και πόσο θα μειωθούν οι μισθοί στο δημόσιο τομέα

Τρία σενάρια για το μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων και όλες οι ενδιάμεσες παραλλαγές εξετάζονται από την κυβέρνηση ενόψει της επόμενης επίσκεψης των ελεγκτών της τρόικας, τον Νοέμβριο, για το νέο προϋπολογισμό. Εχουν κοινό παρονομαστή τη συγχώνευση των επιδομάτων και στόχο την περαιτέρω μείωση της δημόσιας δαπάνης στα όρια που θέτει το μνημόνιο.

* Το πρώτο σενάριο θέλει τη διατήρηση των σημερινών εισαγωγικών μισθών για το διάστημα των επόμενων τριών ετών, τη
διατήρηση του οικογενειακού επιδόματος και του επιδόματος ευθύνης και την ενσωμάτωση όλων των άλλων σε ένα γενικό που θα ξεκινάει από 140-150 ευρώ. Παράλληλα, προβλέπεται σύντμηση των κλιμακίων και διαμόρφωση της σχέσης εισαγωγικού και καταληκτικού μισθού στο ένα προς τρία. Ο εισαγωγικός μισθός για τους υπαλλήλους υποχρεωτικής εκπαίδευσης είναι 711 ευρώ, δευτεροβάθμιας 830, τεχνικής 936 και πανεπιστημιακής 989 ευρώ. Με το σενάριο αυτό ο καταληκτικός μισθός θα διαμορφωθεί γύρω στις 3.000 ευρώ και η δημόσια δαπάνη δεν θα έχει μεταβολή.
* Το δεύτερο σενάριο, είναι πιο αυστηρό και θέλει τη σύγκλιση των εισαγωγικών μισθών του Δημοσίου με τον ιδιωτικό τομέα για τους νεοεισερχόμενους και αντίστοιχο μηχανισμό ωρίμανσης με τριετίες. Τα κλιμάκια περιορίζονται από 30 σε 10. Η σχέση εισαγωγικού και καταληκτικού μισθού ορίζεται στο ένα προς τρία και η μείωση της δημόσιας δαπάνης σε βάθος χρόνου θα είναι δραστική. Για τους παλαιούς υπαλλήλους η ενσωμάτωση των επιδομάτων στο μισθό θα γίνει σταδιακά, καθώς σήμερα σε κάθε κλάδο πέραν των γενικών επιδομάτων (περίπου 40) υπάρχουν και οι ειδικές παροχές οι οποίες θα ομογενοποιηθούν σε κίνητρα απόδοσης.
Αλλαγή εκ βάθρων
* Το τρίτο προβλέπει αλλαγή εκ βάθρων του σημερινού μισθολογικού καθεστώτος, με διατήρηση των εισαγωγικών μισθών αλλά σύνδεση των επόμενων κλιμακίων ανάλογα με την εξέλιξη κάθε υπαλλήλου. Το σχέδιο προβλέπει την κατάργηση των επιδοματικών παροχών και τη θέσπιση κινήτρων απόδοσης ανά κλάδο. Τα κλαδικά επιδόματα θα ενσωματωθούν στο βασικό μισθό ενώ της απόδοσης θα καταβάλλεται περιοδικά ανά τρίμηνο ή εξάμηνο, έπειτα από αξιολόγηση των υπηρεσιών. Με το σενάριο αυτό ενσωματώνεται στον μισθό και το μέρος των πρόσθετων αμοιβών του 13ου και 14ου μισθού, που δεν περικόπηκαν φέτος.
Και τα τρία βασικά σενάρια και όλες οι ενδιάμεσες παραλλαγές τους έχουν δύο βασικές παραδοχές:
1 Την πρόβλεψη του μνημονίου ότι το κόστος της μισθολογικής δαπάνης του Δημοσίου θα μειωθεί το 2011 κατά 400 εκατ. ευρώ επιπλέον σε σχέση με φέτος από το πάγωμα των μισθών και το ψαλίδισμα όλων των επιδομάτων. Αλλα 100 εκατ. ευρώ προβλέπεται ότι θα εξοικονομηθούν με τον νέο τρόπο πληρωμής από την Ενιαία Αρχή.
2 Τις δαπάνες του νέου προϋπολογισμού για μισθούς και συντάξεις, οι οποίες πρέπει να κρατηθούν στα επίπεδα του 2010.
Αυτές οι βασικές παραδοχές, όμως, συνοδεύονται από πολλές μεταβλητές. Από τα στοιχεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού φαίνεται ότι οι δραστικές περικοπές στις συντάξεις έχουν κρατήσει τη δαπάνη στο πλαίσιο του μνημονίου. Η χρηματοδότηση των ασφαλιστικών φορέων εκτιμάται ότι θα κλείσει στα 13 δισ. ευρώ το 2010, από 17 δισ. ευρώ το 2009 και στα φετινά επίπεδα καταρτίζεται ο προϋπολογισμός του 2011. Το ποσό των επιπλέον 500-600 εκατ. ευρώ που υπολογίζεται ότι θα χρειαστούν τους επόμενους τρεις μήνες οι ασφαλιστικοί φορείς, εκτιμάται ότι θα καλυφθεί με τη ρύθμιση των οφειλόμενων εισφορών.
Στο σκέλος των δαπανών μισθοδοσίας οι ελεγκτές της τρόικας στην πρόσφατη επίσκεψή τους ήταν επιφυλακτικοί. Μολονότι η δαπάνη για μισθοδοσία είναι μειωμένη το 2010 κατά 1,1 δισ. ευρώ, οι πιέσεις συνεχίζονται ώστε να καλυφθεί η τρύπα των εσόδων με περαιτέρω περιστολή των δαπανών. Στο υπουργείο Οικονομικών αισιοδοξούν ότι θα καταφέρουν να συγκρατήσουν αυτές τις πιέσεις, καθώς οι τελευταίες εκτιμήσεις από τους ασφαλιστικούς φορείς θέλουν τους υπαλλήλους που θα συνταξιοδοτηθούν μέχρι τα τέλη του χρόνου σε 35.000-40.000.
Οι αποχωρήσεις αυτές, υπερδιπλάσιες από πέρυσι, δίνουν μαξιλάρι περίπου 1 δισ. ευρώ του χρόνου, ενώ η επιβάρυνση στα ταμεία αναμένεται πως θα αρχίσει να αποτυπώνεται μετά τα μέσα του 2011. Αντίστοιχη είναι η πρόβλεψη και για το 2012.
Το πρόβλημα ωστόσο βρίσκεται στη συνολική δαπάνη, καθώς οι ελεγκτές αθροίζουν και τις επιχορηγήσεις για τις ΔΕΚΟ και τα νομικά πρόσωπα που δεν κατατάσσονται στον στενό δημόσιο τομέα. Οι μετατάξεις, αντιτείνουν, θα αυξήσουν τη δαπάνη μισθοδοσίας της κεντρικής διοίκησης. Η τελική στάση τους αναμένεται στην επόμενη επίσκεψη, στα τέλη Νοεμβρίου, για τη διαμόρφωση των οριστικών μεγεθών του προϋπολογισμού.
Κρίσιμο το επόμενο δίμηνο
Στο Γενικό Λογιστήριο αναθεωρούνται και οι τελευταίοι κωδικοί καταναλωτικών δαπανών, με στόχο το μάζεμα άλλων 200 εκατ. ευρώ. Ολα όμως θα κριθούν από την πορεία των εσόδων το επόμενο δίμηνο, με την περαίωση και την είσπραξη ΦΠΑ.
Εάν η απόκλιση καλυφθεί, τότε σύμφωνα με κυβερνητικούς παράγοντες, η συζήτηση για το νέο μισθολόγιο θα ανοίξει στα τέλη του χρόνου και η πλήρης εφαρμογή του θα γίνει στα μέσα του 2011. Σε αντίθετη περίπτωση, η συζήτηση θα ξεκινήσει με την κατάθεση του προϋπολογισμού, στα τέλη Νοεμβρίου και πρέπει να ολοκληρωθεί μέσα στο Δεκέμβριο ώστε η εφαρμογή του μισθολογίου να ξεκινήσει από τις αρχές του 2011. Και στα δύο υπουργεία που έχουν την ευθύνη της διαμόρφωσης του νέου μισθολογίου, Εσωτερικών και Οικονομικών, θέλουν πίστωση χρόνου ώστε να ολοκληρωθεί το νέο σχήμα της Αυτοδιοίκησης και της Περιφερειακής Διοίκησης.
Οι οικονομικές παράμετροι των μισθολογικών έχουν αναλυθεί από τις υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών, ωστόσο δεν έχουν εκτιμηθεί αναλυτικά οι μεσοπρόθεσμες και μακροχρόνιες συνέπειες κάθε εκδοχής στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Οι ενσωματώσεις των επιδομάτων στο μισθό θα έχουν άμεση επίδραση στα φορολογικά έσοδα, αναλόγως του σεναρίου που θα προκριθεί, από 500 εκατ. ευρώ ετησίως έως και 1 δισ. ευρώ εάν περάσουν όλα τα επιδόματα (περίπου 5 δισ. ευρώ το χρόνο) στο γενικό λογαριασμό. Αυτή η εκδοχή όμως οδηγεί σε νέα οριζόντια περικοπή των εισοδημάτων και, παράλληλα, θα επιφέρει μεσοπρόθεσμα επιβάρυνση στο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ